Trong ngành xây dựng, đất và đá là những vật liệu nền tảng đóng vai trò quyết định đến chất lượng công trình. Để đảm bảo sự đồng bộ và khoa học trong quá trình sử dụng các vật liệu này, tiêu chuẩn quốc gia TCVN 5746:2024 đã được ban hành nhằm phân loại đất, đá xây dựng theo một hệ thống rõ ràng, có tính ứng dụng cao.
TCVN 5746:2024 không chỉ đặt ra những nguyên tắc chung trong việc phân loại mà còn định nghĩa cụ thể về đất tự nhiên và đất nhân tạo. Đất nhân tạo là loại đất được hình thành từ các hoạt động của con người như san lấp, đắp nền, thay đổi địa hình để phục vụ mục đích xây dựng. Sự phân loại này giúp các kỹ sư, nhà thiết kế và các đơn vị thi công có cái nhìn chính xác hơn về loại vật liệu mình đang sử dụng, từ đó lựa chọn phương án thi công phù hợp.
Bên cạnh đó, tiêu chuẩn cũng nhấn mạnh đến việc nhận dạng và phân chia đất đá dựa trên các đặc tính cơ lý, thành phần vật chất cũng như những yếu tố đặc biệt khác. Việc phân loại được thực hiện theo nhiều mức độ chi tiết khác nhau, từ tổng quát đến cụ thể. Ở mức độ cơ bản, đất và đá được nhóm theo bản chất liên kết, như nhóm đất có liên kết keo nước, đất có liên kết vật lý hay đá có liên kết cứng kết tinh. Càng đi sâu vào nghiên cứu, việc phân loại càng chi tiết hơn, giúp ích cho quá trình thiết kế nền móng và dự báo các rủi ro địa chất có thể gặp phải.
Đặc biệt, TCVN 5746:2024 viện dẫn một số tiêu chuẩn quan trọng như TCVN 4197 về giới hạn chảy và giới hạn dẻo của đất, hay TCVN 10324 về độ bền nén của đá. Sự liên kết này giúp đảm bảo tính chính xác và khoa học trong đánh giá đặc tính vật liệu xây dựng. Việc nhận dạng có thể bắt đầu bằng quan sát trực tiếp tại hiện trường, sau đó được kiểm chứng bằng các thí nghiệm chuyên sâu. Đối với đất, thành phần hạt và thành phần vật chất là hai yếu tố quan trọng trong phương thức gọi tên. Đối với đá, nguồn gốc và tuổi địa chất đóng vai trò then chốt trong việc phân loại.
Ứng dụng của tiêu chuẩn này không chỉ dừng lại ở công tác khảo sát và thiết kế, mà còn có ý nghĩa quan trọng trong thực tiễn thi công và nghiệm thu công trình. Nó giúp các cơ quan quản lý có cơ sở để kiểm soát chất lượng vật liệu xây dựng, đồng thời hỗ trợ các nhà thầu trong việc lựa chọn nguyên liệu phù hợp, tối ưu chi phí mà vẫn đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.
Sự ra đời của TCVN 5746:2024 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong ngành xây dựng, góp phần nâng cao chất lượng công trình và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành. Việc áp dụng tiêu chuẩn này rộng rãi không chỉ giúp các dự án xây dựng đạt hiệu quả cao hơn mà còn góp phần giảm thiểu rủi ro do sử dụng vật liệu không đạt yêu cầu.
nlpanh (Tổng hợp)
