Phân tích lớn nhất và toàn diện nhất về tác động của các chất chủ vận kích hoạt thụ thể GLP-1 cho thấy chúng có lợi ích bảo vệ thận rõ rệt đối với người mắc bệnh tiểu đường, béo phì, tim mạch.
Một phân tích quy mô lớn và toàn diện về tác động của các chất chủ vận thụ thể GLP-1 cho thấy chúng mang lại lợi ích rõ rệt trong việc bảo vệ thận đối với những người mắc bệnh tiểu đường, béo phì và tim mạch.
Ban đầu, các chất chủ vận thụ thể GLP-1 (Glucagon-like peptide-1) được phát triển để điều trị bệnh tiểu đường bằng cách mô phỏng hormone tự nhiên do ruột non tiết ra, giúp kích thích sản xuất insulin và giảm lượng đường trong máu. Gần đây, chúng đã trở thành một phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh béo phì nhờ cơ chế làm chậm tiêu hóa, tạo cảm giác no lâu hơn và hạn chế cơn đói.
Dù lợi ích của các chất chủ vận thụ thể GLP-1 trong điều trị tiểu đường tuýp 2, béo phì và bệnh tim mạch đã được ghi nhận rộng rãi, tác động của chúng đối với bệnh thận mãn tính (CKD) vẫn chưa được làm rõ.
Nhằm giải đáp vấn đề này, các nhà nghiên cứu đã thực hiện một phân tích tổng hợp từ 11 thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn, với sự tham gia của 85.373 người, bao gồm 67.769 bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 và 17.604 người thừa cân hoặc béo phì mắc bệnh tim mạch nhưng không bị tiểu đường.
Những nhóm bệnh này có mối liên hệ chặt chẽ với bệnh thận. Thừa cân và béo phì làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường, trong khi tiểu đường là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh thận mãn tính. Ngoài ra, suy thận thường dẫn đến suy tim, và bệnh tim mạch cũng làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh thận.
Bảy loại chất chủ vận thụ thể GLP-1 khác nhau đã được đưa vào nghiên cứu, bao gồm semaglutide (còn được biết đến với các tên thương mại như Ozempic hoặc Wegovy), dulaglutide (Trulicity) và liraglutide (Victoza).
Kết quả cho thấy, so với giả dược, các chất chủ vận thụ thể GLP-1 giúp giảm 16% nguy cơ suy thận và giảm 22% tình trạng suy giảm chức năng thận (được đo bằng mức giảm tốc độ lọc cầu thận ước tính – chỉ số đánh giá khả năng lọc máu của thận – ít nhất 50%). Tổng thể, nguy cơ suy thận, suy giảm chức năng thận và tử vong do bệnh thận giảm 19%.
Phân tích cũng xác nhận các phát hiện trước đây về lợi ích tim mạch của các chất chủ vận thụ thể GLP-1, cụ thể là giảm 14% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch, nhồi máu cơ tim không gây tử vong và đột quỵ không gây tử vong so với giả dược. Ngoài ra, tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân ở nhóm sử dụng các chất này thấp hơn 13%.
Theo GS Sunil Badve, tác giả chính của nghiên cứu và là nhà khoa học tại Viện George về Y tế Toàn cầu và Đại học New South Wales, Sydney: “Đây là nghiên cứu đầu tiên chứng minh rõ ràng lợi ích của các chất chủ vận thụ thể GLP-1 đối với suy thận.” Ông nhấn mạnh rằng kết quả này đặc biệt quan trọng đối với bệnh nhân mắc bệnh thận mãn tính – giai đoạn cuối có thể dẫn đến suy thận, phải lọc máu hoặc ghép thận, đồng thời làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch. Bệnh không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân mà còn gây gánh nặng tài chính lớn cho hệ thống y tế.
Ước tính, bệnh thận mãn tính ảnh hưởng đến khoảng 10% dân số toàn cầu, tương đương 850 triệu người. Đây là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ mười trên thế giới và được dự báo sẽ trở thành nguyên nhân đứng thứ năm vào năm 2050.
GS Vlado Perkovic, tác giả cao cấp của nghiên cứu, hiện là Phó Hiệu trưởng tại Đại học New South Wales, Sydney, nhận định: “Nghiên cứu này cho thấy các chất chủ vận thụ thể GLP-1 có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm trên toàn cầu. Kết quả nghiên cứu sẽ có tác động lớn đến các hướng dẫn lâm sàng trong điều trị bệnh thận mãn tính và bệnh tim mạch, cả ở những bệnh nhân có hoặc không mắc tiểu đường.”
Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng cần có thêm nhiều nghiên cứu để đưa những phát hiện này vào thực tiễn lâm sàng và cải thiện khả năng tiếp cận các chất chủ vận thụ thể GLP-1 cho những bệnh nhân có thể hưởng lợi từ chúng.
Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí The Lancet Diabetes & Endocrinology.
Theo medicalxpress.com (nttuongvy tổng hợp)
