Trồng giống tỏi Phan Rang của tỉnh Ninh Thuận trên vùng đất cát ven biển của tỉnh Bình Thuận có thể đem lại hiệu quả kinh tế cao gấp rưỡi so với một số cây trồng khác.
Tỏi (Allium sativum L.) là loại gia vị phổ biến, có giá trị kinh tế cao và còn được sử dụng làm dược liệu. Tại Việt Nam, tỏi được trồng chủ yếu trên đất cát pha hoặc đất thịt nhẹ tại các tỉnh như Ninh Thuận, Quảng Ngãi, Hải Dương, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Lâm Đồng...
Riêng ở Ninh Thuận, cây tỏi tập trung tại các huyện Ninh Hải, Thuận Bắc và thành phố Phan Rang - Tháp Chàm. Theo kinh nghiệm của người dân, không phải vùng đất nào cũng có thể trồng được loại tỏi ngon, mà phải có điều kiện khí hậu và chất đất pha cát đặc thù mới đảm bảo tỏi phát triển tốt.
Quy trình trồng và thu hoạch tỏi
Theo bà Trần Thị Bích (xã Thanh Hải, huyện Ninh Hải), một người có hơn 10 năm kinh nghiệm trồng tỏi, tỏi chỉ sản xuất một vụ trong năm. Thời gian gieo trồng bắt đầu từ tháng 9 âm lịch, thu hoạch vào khoảng cuối tháng 12 hoặc tháng 1 âm lịch năm kế tiếp.
Sau khi thu hoạch, người dân tiến hành xoa bớt lá khô, phơi trên ruộng hoặc đem về sân phơi. Quá trình phơi đòi hỏi phải trở tỏi nhiều lần để củ tỏi khô đều. Khi lớp vỏ ngoài bong hết, chỉ còn lại lớp vỏ lụa bóng mịn bám vào tép tỏi thì mới được coi là tỏi thương phẩm.
Đặc điểm và giá trị của tỏi Phan Rang
Tỏi Phan Rang không cần xử lý hóa chất nhưng vẫn có thể bảo quản trong nửa năm, thậm chí lâu hơn mà không bị thối, giữ nguyên hương vị đặc trưng. Khi ăn, tỏi có vị cay tê đầu lưỡi, mùi thơm cay nồng nhưng không gây sốc và ít để lại mùi sau khi ăn, khiến thị trường đặc biệt ưa chuộng.
Một loại tỏi hiếm khác cũng được tìm thấy trong quá trình trồng là tỏi cô đơn (hay tỏi mồ côi). Loại tỏi này có hình tròn, không có nhiều tép nhỏ như tỏi thông thường, được xem là quý hiếm và có giá trị cao, thường được mua để làm quà biếu, chế biến thực phẩm hoặc ngâm rượu.
Hiệu quả kinh tế từ cây tỏi
Dù chỉ có một vụ trong năm, nhưng tỏi mang lại giá trị kinh tế cao. Chi phí đầu tư giống, vật tư nông nghiệp dao động từ 25 - 30 triệu đồng/sào/vụ. Nếu thời tiết thuận lợi và chăm sóc tốt, năng suất đạt từ 1 - 1,5 tấn tỏi tươi (tương đương 800 kg - 1 tấn tỏi khô). Với giá bán trung bình khoảng 100.000 đồng /kg, người trồng có thể lãi khoảng 70 triệu đồng/sào/vụ.
Nghiên cứu và phát triển giống tỏi tại Ninh Thuận
Nhận thấy tiềm năng của cây tỏi, tỉnh Ninh Thuận đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế. UBND tỉnh đã giao Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với các đơn vị nghiên cứu và Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Thái An (huyện Ninh Hải) thực hiện đề tài phục tráng giống tỏi.
Theo ông Nguyễn Khắc Phòng, Giám đốc Hợp tác xã, việc nghiên cứu so sánh 3 giống tỏi địa phương với giống tỏi Khánh Hòa và tỏi Lý Sơn nhằm tìm ra giống có năng suất và chất lượng tốt nhất. Trong vụ tới, hợp tác xã sẽ tiếp tục trồng 0,5 sào tỏi để đánh giá chính xác hơn, làm cơ sở xây dựng quy trình sản xuất chuẩn.
Xây dựng thương hiệu tỏi Phan Rang
Hiện toàn tỉnh Ninh Thuận có hơn 210 ha trồng tỏi. Sản phẩm này đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể “Tỏi Phan Rang”, tạo nền tảng để xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường.
Tỉnh cũng đang đẩy mạnh sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, nhằm nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm. Đồng thời, chính quyền địa phương tích cực quảng bá, liên kết sản xuất và tiêu thụ để tăng hiệu quả kinh tế , hỗ trợ người nông dân phát triển bền vững .
Theo khoahocphattrien.vn
