Trong những đám cháy lớn, nơi nhiệt độ vượt ngưỡng chịu đựng của con người và khói độc phủ kín tầm nhìn, việc cứu người và dập lửa trở thành cuộc chiến sinh tử. Chính trong những thời khắc hiểm nghèo ấy, robot chữa cháy đã bắt đầu chứng tỏ vai trò như những chiến binh thép không biết mệt mỏi, sẵn sàng xông pha vào nơi con người buộc phải dừng lại.
Tại Pháp, robot Colossus từng gây chú ý khi tham gia hỗ trợ cứu hỏa trong vụ cháy Nhà thờ Đức Bà Paris năm 2019. Trong lúc phần lớn cấu trúc công trình đang rực lửa, robot này đã lặng lẽ tiến vào sâu bên trong, mang theo vòi phun nước công suất cao để hạ nhiệt và hạn chế ngọn lửa lan rộng. Được trang bị khung sườn chống cháy và hệ thống điều khiển từ xa, Colossus có thể hoạt động trong môi trường khắc nghiệt mà vẫn đảm bảo an toàn cho lính cứu hỏa đang làm nhiệm vụ xung quanh.
Tại Mỹ, Sở Cứu hỏa thành phố Los Angeles đã triển khai robot Thermite RS3 trong nhiều tình huống khẩn cấp. Cỗ máy có thân hình thấp, vững chãi như một chiếc xe tăng mini, được thiết kế để phun tới 9.500 lít nước mỗi phút và có thể phá vỡ tường chắn hoặc đẩy xe cháy ra khỏi khu vực nguy hiểm. Trong một vụ cháy nhà kho quy mô lớn, RS3 từng được đưa vào hiện trường để làm mát các bồn hóa chất, ngăn chặn nguy cơ nổ lan tỏa ra toàn khu vực công nghiệp lân cận.
Trung Quốc, quốc gia thường xuyên đối mặt với các vụ cháy lớn tại nhà máy và khu dân cư đông đúc, cũng đã tích cực đưa robot vào đội hình cứu hỏa. Những mẫu robot được phát triển nội địa không chỉ có thể phun nước hoặc bọt chữa cháy mà còn mang theo cảm biến khí độc, camera nhiệt và thiết bị dò người bị kẹt trong đám cháy. Trong một vụ cháy hóa chất ở Thiên Tân, robot cứu hỏa đã được cử đi trước để đánh giá mức độ nguy hiểm, truyền dữ liệu về trung tâm chỉ huy, giúp các đơn vị quyết định chiến lược ứng phó tối ưu mà không cần đưa con người vào vùng nguy hiểm ngay lập tức.
Ngay cả tại Việt Nam, nơi hạ tầng chữa cháy còn hạn chế so với nhiều quốc gia phát triển, công nghệ robot cũng đã bắt đầu được nghiên cứu ứng dụng. Một số đơn vị cứu hỏa đã thử nghiệm xe điều khiển từ xa gắn vòi phun nước để đối phó với cháy trong hầm, nơi oxy cạn kiệt và nhiệt độ tăng nhanh. Hướng đi này không chỉ giúp giảm thương vong cho lính cứu hỏa mà còn cho thấy tiềm năng lớn trong việc hiện đại hóa công tác phòng cháy chữa cháy tại các đô thị đang phát triển.
Robot không thay thế hoàn toàn con người trong lĩnh vực chữa cháy, nhưng chúng đang trở thành cánh tay nối dài vô cùng hữu ích – có thể tiếp cận nhanh hơn, chịu được điều kiện khắc nghiệt hơn và hoạt động liên tục mà không sợ kiệt sức. Với sự kết hợp giữa cơ khí bền bỉ và trí tuệ nhân tạo, các robot chữa cháy tương lai sẽ còn làm được nhiều hơn: dự đoán hướng lan của ngọn lửa, tìm nạn nhân nhanh hơn, thậm chí ra quyết định chiến thuật trong thời gian thực.
Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng và biến đổi khí hậu làm tăng nguy cơ hỏa hoạn, việc đầu tư vào công nghệ chữa cháy bằng robot không còn là lựa chọn xa xỉ mà đã trở thành một yêu cầu cấp thiết. Đó không chỉ là cách bảo vệ tài sản và môi trường – mà còn là cách giữ gìn sự an toàn và tính mạng cho những người lính cứu hỏa đang ngày đêm đối mặt với hiểm nguy để bảo vệ cộng đồng.
nlpanh (T/h)
12 Phát minh tuyệt vời cho việc khai thác gỗ
