Hợp tác Việt Nam - Nga trong phát triển năng lượng nguyên tử

Ngày 13/1/2025, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Huỳnh Thành Đạt đã có buổi tiếp và làm việc với ông Alexey Evgenievich Likhaichev nhân chuyến thăm cấp Nhà nước của Thủ tướng Liên bang Nga Mikhail Mishustin tới Việt Nam. Trong cuộc gặp này, hai bên đã thảo luận về các biện pháp nhằm triển khai hiệu quả và đúng tiến độ Dự án Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân (CNST) tại Việt Nam. Đồng thời, hai bên cũng xây dựng kế hoạch tổng thể về ứng dụng năng lượng nguyên tử (NLNT) vì mục đích hòa bình, bao gồm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng trong y tế, nông nghiệp và các lĩnh vực liên quan.

Viện NLNT Việt Nam ký kết Bản ghi nhớ với Rusatom CEP, về hợp tác cung cấp hỗ trợ tư vấn kỹ thuật cho việc hình thành và triển khai hoạt động của Trung tâm Thông tin công chúng (PIC).

Ông Likhaichev nhấn mạnh rằng ROSATOM đặc biệt quan tâm đến hợp tác toàn diện với Việt Nam trong lĩnh vực NLNT và xúc tiến dự án điện hạt nhân (ĐHN) Ninh Thuận giai đoạn 1. Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã thống nhất chủ trương tái khởi động dự án ĐHN Ninh Thuận và tiếp tục nghiên cứu Chương trình ĐHN tại Việt Nam. Quốc hội cũng đã đồng ý tiếp tục chủ trương đầu tư dự án nhằm đa dạng hóa nguồn cung, đảm bảo an ninh năng lượng và thúc đẩy chuyển dịch năng lượng xanh.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt khẳng định rằng cuộc gặp là cơ hội quan trọng để hai bên rà soát những công việc đã triển khai và thảo luận về kế hoạch hợp tác trong thời gian tới nhằm tăng cường mối quan hệ hợp tác truyền thống. Ông đề nghị Tổng Giám đốc ROSATOM hỗ trợ các nội dung hợp tác thuộc trách nhiệm của Bộ KH&CN, bao gồm nâng cao năng lực của Cơ quan pháp quy hạt nhân, tổ chức hỗ trợ kỹ thuật và khoa học, hợp tác nghiên cứu an toàn và công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, cũng như thúc đẩy công tác truyền thông trong lĩnh vực NLNT và ĐHN.

Hai bên sẽ sớm trao đổi về công nghệ dự kiến sử dụng trong dự án, tiến hành mô phỏng tính toán, đánh giá an toàn và giải quyết các vướng mắc trong quá trình triển khai dự án ĐHN Ninh Thuận 1 giai đoạn trước, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến quy định pháp luật về NLNT. Bộ KH&CN cũng sẽ xem xét các nội dung này trong quá trình soạn thảo Luật NLNT sửa đổi, dự kiến trình Quốc hội thông qua vào cuối tháng 5 năm nay. Đồng thời, Bộ trưởng đề nghị hai bên tập trung thực hiện hợp đồng lập báo cáo nghiên cứu khả thi và hồ sơ phê duyệt địa điểm Dự án CNST đảm bảo đúng tiến độ và chất lượng. Phía ROSATOM sẽ tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ Việt Nam tham gia vào quá trình thiết kế lò nghiên cứu mới, cũng như phân tích, đánh giá an toàn thiết kế lò này.

Trong khuôn khổ buổi làm việc, Viện NLNT Việt Nam đã ký kết Bản ghi nhớ với Công ty TNHH Rusatom Complex Engineering Projects (Rusatom CEP) – đơn vị thuộc Tập đoàn ROSATOM – về hợp tác tư vấn kỹ thuật cho Trung tâm Thông tin công chúng (PIC) tại Thành phố Long Khánh, tỉnh Đồng Nai. Bản ghi nhớ là nền tảng quan trọng để triển khai Dự án CNST thành công. Theo đó, hai bên sẽ hợp tác nghiên cứu các công nghệ ĐHN tiên tiến nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh năng lượng và chống biến đổi khí hậu, dự kiến bắt đầu từ năm 2025. Ngoài ra, hai bên sẽ phối hợp tổ chức hội nghị, hội thảo khoa học, các khóa phổ biến kiến thức về NLNT và ĐHN dành cho công chúng, cán bộ quản lý và các bên liên quan. Việc hợp tác đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực NLNT cũng được đẩy mạnh, bao gồm đào tạo cán bộ nghiên cứu cho Viện NLNT Việt Nam, tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn và nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ nghiên cứu, cán bộ quản lý tại Việt Nam, cũng như cử cán bộ sang làm việc tại Viện Nghiên cứu hạt nhân Dubna (Liên bang Nga) từ năm 2025.

Việc ký kết Bản ghi nhớ đánh dấu bước tiến quan trọng trong hợp tác giữa Việt Nam và ROSATOM trong lĩnh vực NLNT, góp phần thúc đẩy các dự án liên quan đến năng lượng hạt nhân tại Việt Nam trong tương lai.

ptphuc (T/h)