Tính đến tháng 5 năm 2025, ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển đầy kỳ vọng, đánh dấu sự bứt phá về cả chiến lược lẫn thực thi.

Được xem là nền tảng thiết yếu của nền kinh tế số và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, lĩnh vực này đang được thúc đẩy mạnh mẽ bởi các chính sách ưu tiên từ Chính phủ, làn sóng đầu tư nước ngoài chất lượng cao, cùng sự tham gia ngày càng sâu rộng của các doanh nghiệp trong nước.
Một tín hiệu quan trọng cho thấy tầm nhìn dài hạn là việc Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2050 thông qua Quyết định số 1018/QĐ-TTg vào tháng 9/2024. Theo định hướng này, Việt Nam đặt mục tiêu xây dựng hệ sinh thái bán dẫn toàn diện, trong đó bao gồm các trung tâm thiết kế, nhà máy đóng gói, kiểm thử, và đặc biệt là ít nhất một nhà máy chế tạo chip quy mô nhỏ để khẳng định năng lực độc lập về công nghệ.
Trong bối cảnh đó, tập đoàn Viettel đã tiên phong triển khai giai đoạn đầu dự án xây dựng nhà máy sản xuất chip bán dẫn với khoản đầu tư ban đầu 100 triệu USD. Nhà máy này được định vị là dự án trọng điểm quốc gia, không chỉ phục vụ mục tiêu an ninh công nghệ mà còn mở đường cho hệ sinh thái nghiên cứu và sản xuất chip nội địa, phù hợp với nhu cầu phát triển công nghệ quốc phòng - an ninh và dân sự.
Về mặt chính sách, Quốc hội đã thông qua nghị quyết cho phép hỗ trợ tài chính lên tới 30% tổng mức đầu tư, tương đương 10.000 tỷ đồng, nhằm thúc đẩy việc xây dựng nhà máy sản xuất chip đầu tiên tại Việt Nam. Khoản hỗ trợ này không chỉ giúp giải quyết bài toán chi phí đầu vào cao của ngành bán dẫn mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khởi nghiệp và tập đoàn nội địa tiếp cận thị trường toàn cầu.
Sự hấp dẫn của môi trường đầu tư tại Việt Nam đã thu hút một lượng lớn các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới. Những cái tên như Samsung, Qualcomm, Infineon và Amkor đã và đang đổ vốn hàng tỷ USD để xây dựng nhà máy, trung tâm R&D và dây chuyền lắp ráp tại Bắc Ninh, Thái Nguyên và TP.HCM. Tính đến giữa năm 2025, Việt Nam đã ghi nhận 174 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong lĩnh vực bán dẫn, với tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD. Những khoản đầu tư này không chỉ mang lại công nghệ hiện đại mà còn tạo động lực lan tỏa về kỹ thuật và quản trị trong chuỗi cung ứng trong nước.

Tuy nhiên, để phát triển bền vững, bài toán nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn là thách thức lớn. Với mục tiêu đào tạo ít nhất 50.000 kỹ sư trong ngành bán dẫn, trong đó có 15.000 kỹ sư thiết kế chip vào năm 2030, Việt Nam đang đẩy mạnh hợp tác giữa các trường đại học và doanh nghiệp. Các chương trình đào tạo theo đơn đặt hàng, trung tâm kỹ thuật chuyên sâu và quỹ học bổng bán dẫn đang từng bước hình thành nhằm thu hút và giữ chân nhân tài trong lĩnh vực đầy tiềm năng này.
Dưới tác động cộng hưởng của chính sách, đầu tư và nội lực đổi mới, Việt Nam đang dần khẳng định vị thế là một trung tâm mới nổi của ngành công nghiệp bán dẫn châu Á. Sự phát triển của lĩnh vực này không chỉ tạo nền tảng cho một nền kinh tế số hiện đại, mà còn đóng vai trò chiến lược trong việc nâng tầm năng lực cạnh tranh quốc gia và hội nhập vào chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.
ptphuc (T/h)