Ngày 16/01/2025, tại Bộ KH&CN, VKIST tổ chức kỳ họp Hội đồng lần thứ nhất năm 2025 và đề xuất thí điểm mô hình "Mỗi doanh nghiệp - Một nhà nghiên cứu" nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực công nghệ, tăng tính cạnh tranh và phát triển cơ sở hạ tầng nghiên cứu, đặc biệt trong lĩnh vực vi mạch và bán dẫn.
Phát biểu khai mạc kỳ họp, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy, Chủ tịch Hội đồng VKIST, nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc xây dựng chương trình phát triển công nghệ và công nghiệp chiến lược. Ông cho biết Bộ KH&CN sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan để đảm bảo sự phát triển đồng bộ và bền vững của ngành công nghiệp.
Thứ trưởng cũng đánh giá cao VKIST như một hình mẫu tiêu biểu trong hệ thống tổ chức KH&CN. Ông nhấn mạnh rằng các mô hình hoạt động thành công từ VKIST sẽ được nhân rộng để cải thiện mô hình tổ chức KH&CN công lập theo hướng tiệm cận thông lệ quốc tế. Bên cạnh đó, Thứ trưởng đề xuất mở rộng và triển khai mô hình "Mỗi công ty - Một nhà nghiên cứu", trong đó các chuyên gia từ VKIST sẽ hỗ trợ doanh nghiệp phân tích quy trình sản xuất, nhận diện điểm hạn chế và đề xuất giải pháp cải tiến công nghệ. Mô hình này sẽ được đánh giá và có thể được tích hợp vào Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) như một cơ chế hợp tác hiệu quả giữa nhà nước và doanh nghiệp.
Thành Tựu Của VKIST Trong Năm 2024 Và Định Hướng Năm 2025
Báo cáo về hoạt động năm 2024, Viện trưởng VKIST, ông Vũ Đức Lợi, cho biết viện đã triển khai 35 nhiệm vụ nghiên cứu khoa học với tổng kinh phí hàng chục tỷ đồng. Các kết quả đạt được bao gồm một bằng sáng chế được cấp tại Hàn Quốc cùng 16 công nghệ sẵn sàng chuyển giao, trong đó 8 công nghệ đã được doanh nghiệp tiếp nhận và ứng dụng vào sản xuất.
Về định hướng năm 2025, VKIST sẽ tập trung vào các nhiệm vụ KH,CN&ĐMST có tính ứng dụng cao, đồng thời tiếp tục xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh và tập trung vào công nghệ mới. Ông Vũ Đức Lợi cũng đề xuất Bộ KH&CN và Hội đồng VKIST cho phép triển khai thí điểm một số mô hình và cơ chế mới nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động KH&CN. Các đề xuất bao gồm áp dụng cơ chế giao quyền sở hữu kết quả nghiên cứu sử dụng ngân sách nhà nước và xây dựng các giải pháp hỗ trợ thương mại hóa sản phẩm. Bên cạnh đó, VKIST cũng đề nghị triển khai giai đoạn hai của dự án hợp tác với Hàn Quốc, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo và vi mạch - bán dẫn.
Hoàn Thiện Cơ Chế Pháp Lý Để Nâng Cao Hiệu Quả Hoạt Động KH&CN
Phát biểu tại kỳ họp, TS. Nguyễn Quân, Phó Chủ tịch Hội đồng VKIST, nhấn mạnh tầm quan trọng của hành lang pháp lý trong việc vận hành các tổ chức KH&CN. Ông cho biết VKIST được thành lập theo mô hình thí điểm theo Nghị định số 50/2015/NĐ-CP, nhưng trong quá trình hoạt động đã phát sinh những vấn đề cần điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn.
TS. Nguyễn Quân, Phó Chủ tịch Hội đồng VKIST phát biểu tại cuộc họp.
TS. Nguyễn Quân đề xuất rà soát và điều chỉnh các chính sách về giao quyền sở hữu kết quả nghiên cứu sử dụng ngân sách nhà nước, cơ chế chuyển giao công nghệ, và cơ chế tài chính cho hoạt động KH&CN. Việc hoàn thiện những chính sách này không chỉ giúp VKIST hoạt động hiệu quả hơn mà còn tạo tiền đề nhân rộng mô hình ra các tổ chức KH&CN công lập khác.
Lấy cảm hứng từ mô hình Viện KH&CN Hàn Quốc (KIST), TS. Nguyễn Quân nhấn mạnh vai trò trung tâm của doanh nghiệp trong hoạt động của VKIST. Ông cho rằng doanh nghiệp không chỉ là khách hàng đặt hàng nghiên cứu mà còn là đối tác chiến lược trong việc triển khai và tiêu thụ sản phẩm KH&CN. Để đạt được điều này, VKIST cần có chính sách đột phá để kết nối với doanh nghiệp và thu hút nguồn lực xã hội đầu tư vào nghiên cứu.
Định Hướng Phát Triển VKIST Trong Tương Lai
Để xây dựng một tổ chức KH&CN tiên tiến, TS. Nguyễn Quân nhấn mạnh việc thu hút, tuyển dụng và giữ chân nhân tài. VKIST cần xây dựng các chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo môi trường làm việc thuận lợi để khuyến khích sự sáng tạo và cống hiến của đội ngũ nghiên cứu.
Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết của mô hình "nghiên cứu theo nhu cầu thị trường", trong đó doanh nghiệp có thể đặt hàng các nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể hoặc tham gia các dự án hợp tác. VKIST cũng cần tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế, đặc biệt với Hàn Quốc, trong các lĩnh vực nghiên cứu mũi nhọn như công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo và năng lượng.
Bên cạnh đó, VKIST cần tham gia tích cực hơn vào các hoạt động chuyển giao công nghệ, chẳng hạn như "chợ công nghệ" và "tư vấn công nghệ", để đưa kết quả nghiên cứu đến gần hơn với thị trường và doanh nghiệp.
Sự kiện kết thúc với những thảo luận sôi nổi giữa các đại biểu, mở ra nhiều cơ hội hợp tác mới giữa VKIST, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển công nghệ tại Việt Nam.
ptphuc (T/h)
